Dotychczas, w myśl obowiązujących przepisów edukacja domowa w Polsce stanowiła pewnego rodzaju przywilej. Uprawnione do edukacji domowej były dzieci z orzeczeniem poradni psychologiczno-pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego, jak również dzieci, które na wniosek rodzica uzyskały zgodę dyrekcji placówki – przedszkola, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej – na rozpoczęcie edukacji domowej.
Zgoda na rozpoczęcie edukacji domowej była wydawana w drodze decyzji przez dyrektora placówki, o ile (art. 37 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe):
- szkoła podstawowa lub szkoła ponadpodstawowa, do której dziecko zostało przyjęte, znajduje się na terenie województwa, w którym zamieszkuje dziecko,
- do wniosku o wydanie zezwolenia dołączono:
- opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej (w roku szkolnym 2020/2021 nie była ona wymagana ze względu na panującą sytuację sanitarno-epidemiologiczną),
- oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym,
- zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Zgodnie z przyjętą przez Sejm 17 marca 2021 roku nowelizacją ustawy Prawo Oświatowe zniesiony zostanie obowiązek przypisania ucznia w edukacji domowej do szkoły w tym województwie, w którym mieszka, a także wymóg uzyskania opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej dla rozpoczęcia edukacji domowej. Jak na nowelizacji obowiązujących przepisów skorzystają dzieci objęte edukacją domową oraz rodzice planujący rozpoczęcie edukacji domowej swojego dziecka?
Edukacja domowa – opinie poradni utrudniały dostęp do samodzielnego kształcenia dziecka
Abstrahując od tego, czy poradnie psychologiczno-pedagogiczne poprze swoje opinie chciały, aby edukacja domowa wciąż pozostawała w mniejszości w Polsce, czy też nie konieczność uzyskania opinii stanowiła dla wielu rodziców przeszkodę na drodze do rozpoczęcia nauczania dziecka w domu. Przyjęta przez Sejm nowelizacja ustawy przeszkodę tą usunęła, co w najbliższym czasie z pewnością zaowocuje jeszcze większą popularyzacją koncepcji homeschooling. O czym należy pamiętać?
Dzieci w edukacji domowej są formalnie przypisane do konkretnej szkoły wybranej przez rodziców – po wejściu w życie nowelizacji nie będzie to już musiała być szkoła działająca na terenie województwa, w którym zamieszkuje dziecko. Dzieci uczą się w domu, jednocześnie korzystając z różnych form wsparcia oferowanych przez szkołę – część szkół wspierających ideę nauki domowej oferuje dzieciom i rodzicom dostęp do różnych platform edukacyjnych. Na zakończenie każdego roku nauki w swojej patronackiej szkole zdają egzaminy, które są podstawą klasyfikacji i promocji do następnej klasy.